Wywiad z przewodniczką muzealną po wystawie Anną Rogacką
Dworek Kleista w Kamieniu Pomorskim jest szczególnym miejscem dla rozwoju fizyki na świecie. W lipcu 2021 roku została otwarta interaktywna wystawa doświadczalna, z instalacjami multimedialnymi pod tytułem „Kamieński kondensator dziedzictwo światowego odkrycia Ewalda von Kleista”. O tym kim był Ewald Georg von Kleist, o dworku, eksponatach i ogólnie o wystawie porozmawiamy dziś z przewodniczką muzealną Anną Rogacką.
- Kim był Ewald Georg von Kleist?
- Jaką funkcję pełnił Dworek Kleista wcześniej?
- Jakie eksponaty można podziwiać, odwiedzając wystawę?
- Najbardziej popularne eksponaty na wystawie
- Kto pracował nad przygotowaniem wystawy?
- Odwiedzający wystawę
- Godziny otwarcia
- Zaproszenie
Foto: Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej w Kamieniu Pomorskim
Proszę opowiedzieć naszym czytelnikom, kim był Ewald Georg von Kleist, co takiego wynalazł i dlaczego jego wynalazek jest tak ważny?
Ewald Georg von Kleist z wykształcenia był prawnikiem. Od 1722 roku pełnił funkcję Dziekana Kapituły Katedry Kamieńskiej w Kamieniu Pomorskim. Do jego obowiązków należało sprawować nadzór nad szkołą katedralną i pracą duchowieństwa. Zarządzał również majątkiem kapituły.
Kleist studiował prawo w Lipsku oraz przez rok w Lejdzie, gdzie zapoznał się z elektrostatyką. Swoje zainteresowanie tą dziedziną kontynuował w Kamieniu Pomorskim.
Za pomocą maszyny elektrostatycznej, którą sam zbudował, wzorując się na pracach prof. Winklera, naładował flaszkę wypełnioną wodą, która zatkana była korkiem przebitym na wylot metalowym drutem. Drut ten połączył z maszyną elektrostatyczną i poprzez wodę oraz swoją dłoń, którą trzymał dolną część flaszy, zatrzymał ładunek na wewnętrznych ściankach szkła. Kiedy palcem drugiej ręki zamknął obwód elektryczny (pojęcie wówczas jeszcze nieznane) doznał silnego wstrząsu.
Stworzył jako pierwszy człowiek na świecie kondensator elektryczny. Dzięki jego odkryciu można było zgromadzić bardzo duży ładunek elektryczny. Do dziś używamy kondensatorów, których erę zapoczątkował Ewald Georg von Kleist 11.10.1745 roku w Kamieniu Pomorskim w domu dziekana.
Budynek ten w 2013 roku został odznaczony przez Europejskie Towarzystwo Fizyczne ważnym tytułem Historic Site — jest to miejsce szczególnie ważne dla rozwoju fizyki na świecie.
Jaką funkcję pełnił Dworek Kleista, zanim zagościła tu wystawa?
Dworek Kleista został wybudowany w XIV wieku jako Kuria Dziekana. W wiekach XVI i XVII budynek niszczyły pożary. Obecny barokowy wygląd dworu pochodzi z XVIII wieku. Właśnie w ów czas mieszkał w nim Ewald Georg von Kleist i dokonał pierwszej próby z kondensatorem elektrycznym. W późniejszych latach dworek pełnił różne funkcje, między innymi był szpitalem, domem burmistrzów oraz siedzibą urzędów. Od 1993 roku należał do władz kościelnych i nie był użytkowany.
W latach 2012 — 2017 dzięki wsparciu finansowemu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w Warszawie wykonywane były prace remontowo – konserwatorskie. Więcej informacji o historii dworku można znaleźć na profilu Ewald Jürgen von Kleist na Facebooku.
Jakie eksponaty mogą podziwiać gości w trakcie zwiedzania wystawy doświadczalnej? Rozumiem, że mogą też być uczestnikami doświadczeń i eksperymentów z dziedziny fizyki?
Wystawa jest doświadczalna, więc na wystawie odwiedzający mogą wziąć udział na przykład w doświadczeniu Stephena Graya pod tytułem ” Latający Chłopiec”. Doświadczenie ma na celu zaprezentować zjawisko indukcji elektrostatycznej.
Przekrój poprzeczny kondensatora szklanego umożliwia uczestnikom poczuć na własnej skórze działanie ładunku elektrycznego.
Udoskonalona maszyna elektrostatyczna, czyli Generator Van De Graffa sprawi, że włosy osób biorących udział w doświadczeniu, dosłownie „stają dęba”.
I na koniec można bezpiecznie podziwiać siłę Transformatora Powietrznego, czyli tak zwanej Cewki Tesli. Ten eksponat pozwala zobaczyć efekt zachodzący podczas burzy. Podczas doświadczenia z cewki wydobywają się różnej wielkości błyskawice. Prezentujemy także wyładowanie gazów szlachetnych w Kuli Plazmowej, która także jest wynalazkiem Nikoli Tesli.
Który z eksponatów cieszy się największym zainteresowaniem odwiedzających i dlaczego?
Dzieciom bardzo podoba się Generator Van De Graffa i widok stojących włosów. Dużą popularnością cieszy się też Cewka Tesli. Nasza wystawa daje możliwość w bezpieczny sposób podziwiać wyładowania elektryczne. Myślę, że właśnie dlatego cieszą się dużym zainteresowaniem.
Jak długo trwały prace nad przygotowaniem wystawy i dzięki czyim staraniom możemy teraz podziwiać eksponaty oraz uczestniczyć w doświadczeniach?
Przygotowania trwały dwa lata a sama realizacja wystawy rok. Projekt wystawy przygotowała Ewa Świder Grobelna z pracowni projektowej 7 Muz. Wykonawcą Cewki Tesli jest firma Logico Grzegorza Adamowicza oraz Eliasz Proć. Firma Graffiti Jakuba Supranowicza wykonała prezentacje multimedialne oraz dostarczyła urządzenia. Firma Nanomeble Robert Śliwiński wykonała instalacje elektryczne oraz zabudowy, wydruki wielkoformatowe oraz meble z epoki Kleista. Studio kominki Zbigniew Andrzejewski odtworzył piec kaflowy zdobiony orłami fryderiańskimi (ówczesne godło Prus) w dworku. To tylko część z wymienionych wykonawców.
Wystawa powstała dzięki funduszom europejskim, Marszałkowi Województwa Zachodniopomorskiego i gminy Kamień Pomorski.
Do jakiej grupy odbiorców jest skierowana wystawa? Czy są jakieś ograniczenia co do liczby osób lub jakieś ograniczenia, o których należy pamiętać, odwiedzając wystawę?
Wystawę kierujemy do każdego odwiedzającego nasze muzeum. Zarówno dzieci jak i dorośli doświadczą u nas niesamowitych wrażeń z dziedziny elektrostatyki. Jeśli chodzi o zorganizowane grupy, to w czasie jednego pokazu w grupie może być maksymalnie 15 osób. Oprowadzamy po wystawie również pojedyncze osoby.
Czy wystawa jest stała, czy tymczasowa? W jakich godzinach jest otwarta?
Wystawa jest ekspozycją stałą i jest dostępna od poniedziałku po sobotę w godzinach 10.00 — 17.00. Warto pamiętać, by przyjść najpóźniej mniej więcej godzinę przed zamknięciem, by zdążyć, obejrzeć wszystkie eksponaty.
Czy chciałaby Pani coś dodać od siebie dla naszych czytelników?
Jako przewodnik muzealny zachęcam Państwa do odwiedzin Kamienia Pomorskiego, w którym mieści się nasze muzeum. Wystawa poświęcona Ewaldowi Georgowi von Kleistowi ma charakter multimedialny, przez co jest ciekawa i dostarcza odwiedzającym wyjątkowych wrażeń. Dzięki wystawie poznacie historię badań elektrostatycznych od czasów starożytnych aż po wiek dzisiejszy. Zobaczycie doświadczenia, jakie przeprowadzano w XVIII wieku. Będzie to niezapomniana podróż w czasie, kiedy to zjawisko elektryczności wzbudzało największe zainteresowanie ówczesnych uczonych.
Zapraszam serdecznie do Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej w Kamieniu Pomorskim.
Więcej o Kamieńskim Kondensatorze oraz innych wystawach Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej znajdziecie na stronie https://www.mhzk.eu
Zachęcamy również śledzić aktualności w mediach społecznościowych muzeum oraz na profilu społeczności Ewald Jürgen von Kleist.
Przeczytaj również inne wywiady na naszej stronie.
