Jak wspierać dziecko w rozwoju artystycznym?

Każde dziecko rodzi się z różnymi talentami, lecz od rodziców zależy czy dziecko będzie miało szansę, by jak najwcześniej zacząć rozwój swoich zdolności.  Nie jest tajemnicą, że im wcześniej zaczniemy uczyć się, tym lepiej i szybciej opanujemy daną umiejętność. Metody jak odkryć talent dziecka świetnie zostały opisane w artykule Jak odkryć i rozwinąć talent dziecka? Podzielę się własnym doświadczeniem o tym, jak wspierałam swoją córkę w rozwoju artystycznym.

Pozwól dziecku popełniać własne błędy

Niestety często bywa tak, że niektórzy rodzice pasje artystyczne tolerują u dzieci do pewnego czasu. Później próbują narzucić wybór szkoły, ba czasami nawet wybór studiów, nie na podstawie zainteresowań dziecka, a na podstawie stereotypu o dochodowych zawodach na rynku pracy. Nie ma nic gorszego niż obrzydzić dziecku jego pasję, mówiąc, że to zajęcie nie zapewni mu pieniędzy.

Często słyszałam od niektórych moich znajomych, że popełniam błąd, pozwalając córce na wybór szkoły artystycznej. Czasami odnosiłam wrażenie, że moi znajomi nie mogli pogodzić się, iż mało tego, że pozwoliłam na wybór drogi artystycznej, to jeszcze ją wspieram i zachęcam do realizacji marzeń. Przecież gdyby zobaczyła jakie to niepewne zajęcie, to wybrałaby inny kierunek.

Ja natomiast chciałam uchronić własne dziecko przed błędem, który popełniłam wiele lat temu sama. Próbowałam zadowolić swoich rodziców, wybierając kierunek studiów, który kompletnie mnie nie interesował, lecz moim rodzicom wydał się „przyszłościowym”. Nie chciałam, by moje dziecko powielało moje błędy. Chcę, by spróbowała zaspokoić własne ambicje i jeśli okażą się błędne, to będzie miała świadomość, że to był jej własny wybór.

Świadomie postanowiłam wspierać córkę w realizacji jej marzeń. Jak na razie wszystko wskazuje, że słusznie.

Jakie działania mogą pomóc dziecku w rozwoju artystycznym?

Czytaj

Kiedy byłam dzieckiem, uwielbiałam słuchać bajki i historie nagrane na płytach winylowych. Pamiętam jakie cudowne obrazy powstawały w mojej głowie. Tak samo moja córka uwielbiała, kiedy czytałam jej bajki i wierszyki. Dotychczas w domu mamy książki Doroty Gelner z ulubionymi wierszami z dzieciństwa córki. Czytanie książek niezwykle pobudza dziecięcą wyobraźnię. Obrazy, które powstawały w trakcie czytania w głowie, córka próbowała później przenieść na papier.

Spędzaj czas razem z dzieckiem przy kreatywnej zabawie

Uważam  za wspaniałą zabawę, ale również za bezcenny, czas spędzony razem z dzieckiem przy wspólnym tworzeniu różnych ozdóbek dekoracyjnych do mieszkania. Cały przedszkolny okres mojej córki, rok w rok razem robiłyśmy przed świętami ozdoby świąteczne, które później dekorowały nie tylko choinkę, lecz całe nasze mieszkanie. Zarówno mi, jak i mojej córce zajęcie, to sprawiało wielką frajdę. Nie były to jakieś dzieła sztuki, lecz zwykłe kwiatki z bibuły, kokardy, aniołki, śnieżynki itp. Fakt, że zostały zrobione własnoręcznie i prezentowały się na widoku, sprawiał dziecku wiele radości.

Porozmawiaj z nauczycielem w szkole jak wspierać dziecko w rozwoju artystycznym

Odkąd pamiętam, córka zawsze uwielbiała rysować. Przechowuję również teczkę z jej rysunkami jeszcze z okresu żłobka. Na fali popularności japońskich filmów animowanych, córka zafascynowała się rysunkiem manga. Pamiętam, że kupiłam jej wtedy książkę, „Jak rysować mangę”. Bardzo wciągnęły ją ćwiczenia opisane w książce. Kiedy pokazała swoje rysunki wykonane według technik przedstawionych w książce, pierwszy raz dostrzegłam w tych rysunkach więcej niż zwykłe zabijanie czasu na miłej zabawie.

Postanowiłam wtedy porozmawiać z nauczycielką plastyki, by dowiedzieć się, jak ocenia prace córki oraz co może doradzić, by dalej rozwijała swoje umiejętności plastyczne. Nie zdziwiłam się, kiedy nauczycielka plastyki powiedziała, że córka ma talent oraz powinna go rozwijać.  Rada, którą dała była bardzo cenna. Doradziła, by córka próbowała odtwarzać znane dzieła sztuki. Zachęcała również do udziału w konkursach plastycznych. Pod koniec piątej klasy podstawówki córka już wiedziała, że dalej swoją naukę chce kontynuować w szkole plastycznej.

 Nauczycielka języka polskiego miała również znaczny wpływ na rozwijanie umiejętności artystycznych córki w szkole podstawowej.   Polonistka dawała bardzo ambitne prace domowe. Poza wypracowaniami mieli wymyślić bajkę lub ułożyć wiersz oraz przedstawić je nie jako zwykły tekst w zeszycie, lecz w odpowiedniej oprawie (np. w postaci własnoręcznie zrobionej książki).

Przy tego typu zadaniach ważne jest tylko nakierować, ewentualnie podsunąć pomysł, a nie wykonywać całą pracę za dziecko. Niestety obecnie coraz częściej słyszę o tym, jak rodzice wyręczają swoje dzieci, wykonując prace domowe i co gorsze konkursowe za swoje dzieci. To ma być indywidualna praca dziecka. Zobaczysz, jaki potencjał ma Twoje dziecko. Dzieci mają ogromną wyobraźnię i są w stanie samodzielnie wykonać kreatywne zadanie.

Zapisz dziecko na dodatkowe zajęcia wspierające rozwój artystyczny

Im wcześniej zapiszesz swoje dziecko na dodatkowe zajęcia zgodne z jego zainteresowaniami, tym lepiej. Żałuję, że osobiście swoją córkę zapisałam dopiero rok przed planowanym egzaminem do szkoły plastycznej, ale nawet ten krótki czas bardzo pomógł jej podnieść umiejętności na wyższy poziom.

Tak jest z każdą dyscypliną, im wcześniej i częściej wykonujemy daną czynność, tym większy profesjonalizm osiągamy. Córka chodziła na zajęcia organizowane w szkole plastycznej przez nauczycieli, którzy nauczali w szkołach i na uczelniach wyższych rysunku, malarstwa, historii sztuki. Dopasowali program zajęć tak by, jak najlepiej przygotować swoich uczniów do wstępnych egzaminów. Z pewnością te zajęcia bardzo pomogły mojej córce w realizacji jej marzeń.

Bierz udział we wspólnych zajęciach

W okresie przygotowań do egzaminów do szkoły plastycznej raz w miesiącu odbywały się lekcje muzealne oraz wspólne zajęcia z dziećmi. Była to niezwykła okazja, by bliżej poznać zainteresowania dziecka, obserwować jego postępy oraz dowiedzieć się wiele ciekawych rzeczy z dziedziny historii sztuki. Zupełnie inaczej odbieramy dzieła po tym, jak dowiadujemy się w jakim kontekście, oraz jakich okolicznościach dany obraz powstał. Natomiast notatki, które robiłam w czasie lekcji muzealnych, później bardzo przydały się córce w przygotowaniach do egzaminów.

Interesujące były też lekcje wspólnych zajęć plastycznych dla rodziców i dzieci, choć nie mam talentu malarskiego, było to ciekawe doświadczenie.

Pomóż w przygotowaniach do egzaminów do szkoły artystycznej

W momencie, w którym córka powiedziała, że chce zdawać egzaminy do szkoły plastycznej,  zaczęłam dowiadywać się, jak wyglądają kwalifikacje do szkoły. Zaczęłam pytać wśród znajomych czy znają kogoś, kto zdawał egzaminy do szkoły plastycznej. Na szczęście udało nam się dotrzeć do osób uczących się oraz do absolwentów szkoły plastycznej im. W. Gersona w Warszawie, którzy chętnie podzielili się swoją wiedzą na temat egzaminów wstępnych do szkoły.

Cieszę się, że mogłam pomóc córce przygotować się do egzaminów, przepytując ją z zakresu historii sztuki, pomagając jej utworzyć prezentacje oraz zadania, które miały ułatwić zapamiętanie materiału. Nawet zaaranżowałam dla niej rozmowę kwalifikacyjną, by trochę zredukować stres związany z egzaminami.

Nie ukrywam, że rok przed egzaminami córki do szkoły plastycznej był jednym z najbardziej pracowitych. Zrezygnowałam wtedy zupełnie z pracy zawodowej, a cały czas podporządkowałam dodatkowym zajęciom córki. Nasze życie towarzyskie mocno zwolniło, ale naprawdę było warto.

Obiektywnie wypowiadaj się na temat postępów dziecka

Bardzo ważnym elementem wsparcia jest obiektywna oraz konstruktywna krytyka twórczości. Dopóki córka nie zdecydowała się na edukację w szkole plastycznej, nie patrzyłam na jej twórczość okiem krytyka tylko szczęśliwego rodzica, który cieszy i wychwala każdą pracę swojego dziecka. Myślę, że na początkowym etapie właśnie tak powinno być. Trzeba pozwolić dziecku na maksimum swobody w wyrażaniu siebie. Niech rysuję zielone słońce i czerwone morze, nie ograniczaj wyobraźni swojego dziecka.

Później, kiedy córka określiła kierunek, w którym chciała rozwijać się, zainteresowałam się, jak są oceniane prace przez komisję egzaminacyjną. Zmieniłam bezwarunkowe pochwały na konstruktywną krytykę. Musiałam też najpierw sama dowiedzieć się, czym jest światłocień, kompozycja, a nawet jak ważny jest kontekst oraz temat dzieła.

Umiejętność krytykowania w sposób konstruktywny jest sztuką, którą musiałam najpierw opanować sama.  Początkowo każdą swoją opinię wyrażałam, zaczynając od zdania „Ja się na tym nie znam, ale wydaję mi się, że ….” Nie było łatwo przekazać, co należy poprawić, ale raz w tygodniu można było pokazać prace nauczycielom przygotowującym do egzaminów. Oni swoim fachowym okiem mogli nakierować na właściwe tory.

Na jednym ze szkoleń, w którym brałam osobiście udział, poznałam doskonałą metodę krytyki konstruktywnej. Jest to tak zwana „metoda kanapki”, która bardzo motywuje do dalszych działań. Na początku mówimy, co nam się podoba, później co nie wyszło lub co jest do poprawienia i na koniec jakiś pozytywny element, jak można zmienić to, co nie wyszło. Elementy negatywne są w środku, zaczynamy i kończymy krytykę pozytywnymi elementami. W taki sposób zachęcamy dziecko do dalszej pracy.

Ostatnia niezwykle ważna rzecz, którą musiałam przypominać córce przez cały okres szkoły plastycznej (gimnazjum i liceum), to by nie porównywała swoich prac do prac innych uczniów, lecz skupiła się na własnych postępach. „Porównuj swoje prace, które powstały dziś do tych, które zrobiłaś miesiąc lub pół roku temu.”  W szkole podstawowej nie wiele osób było, które mogły wykazać się  umiejętnościami plastycznymi. W szkole plastycznej wszyscy byli uzdolnieni w tym kierunku. Był moment, kiedy córka zaczęła uważać się za beztalencie, porównując swoje prace do innych uczniów.  Musiałam co chwila przypominać, że jest w szkole plastycznej właśnie po to, by rozwijać swoje umiejętności.

Nadal wspieram córkę w rozwoju artystycznym i sprawia mi to ogromną satysfakcję. Cieszę się, że mogę mieć swój udział w kształtowaniu przyszłej artystki.

Podziel się, proszę, w komentarzach jak wspierasz swoje dziecko w rozwoju artystycznym? Zachęcam również do przeczytania artykułu, Jakie korzyści daje nam fascynacja sztuką?

Życzę wiele sukcesów na artystycznej drodze!